De breuk van de Möhnedam


De groeiende en steeds beduidender wordende staalindustrie in het Ruhrgebied vergde steeds meer water. De groeiende bevolking had eveneens steeds meer nood aan drinkwater. Om die redenen werden in het begin van de 20ste eeuw in het gebied van de Ruhr, stroomopwaarts vanuit het Ruhrgebied, verschillende stuwdammen gebouwd. Een daarvan is de Möhnedam. De Möhne is een klein riviertje, welk in de Ruhr mondt bij Neheim. De stuwdam aan de Möhne was in 1913 klaar en verzorgde de omgeving, maar ook grote delen van het Ruhrgebied met drinkwater. Nog vandaag is de Möhnesee een reservoir voor drinkwater. De dam is 40,30 meter hoog, 34,20 meter breed aan de voet, 6,25 meter breed aan de top, 650 meter lang. De muur zelf heeft een inhoud van 267 000 kubieke meter (maar een tiende van de inhoud van de Cheops-pyramide in Caïro!), maar stuwt een meer met een oppervlak van 1037 ha (1620 voetbalvelden), van 134 500 000 kubieke meter (meer dan 53 Cheops-pyramiden!) water uit een 43 600 ha groot gebied. Bovendien wordt er in twee turbines per jaar 14 800 000 kWh geproduceerd.

Feestelijke opening van de dam 1913

De Möhnedam 1913

De dam laat overtollig water af

De Möhnedam vandaag

De Cheops-pyramide in Egypte

Vermits deze stuwdam in de tweede wereldoorlog een belangrijke rol speelde bij de verzorging van het Ruhrgebied en haar staalverwerkende industrie, hadden de geallieerden het plan, de stuwdammen aan de Ruhr te bombarderen.


Het plan, welke dammen
zouden gebombardeerd worden

Luchtfoto van 16 mei 1943
van het 541ste eskadron

In de nacht van 16 op 17 mei 1943 werden de stuwdammen aan de Möhne, Sorpe en Eder aangevallen. De "Lancasters" van de Royal Air Force gooiden speciale 4 ton zware bommen met een snelheid van 380 km/h 383 meter voor de muur af. Dat waren "rolbommen" die kort voor het afgooien op 500 toeren per minuut geroteerd werden, zo dat de bommen op het water in 60 meter lange sprongen huppelden. Zij sprongen over de vangnetten en troffen de muren. Aan de muur zorgde hun rotatie ervoor, dat de bommen langs de muur naar beneden rolen, tot op 10 meter onder water. Hier ontploften zij dan en scheurden enorme gaten in de muren. De bom aan de Möhnedam scheurde op 17 mei 1943 om 00:49 uur een gat van 22 meter diepte en 77 meter breedte. Binnen de 12 uur vloeiden 116 000 000 kubieke meter (88%) uit het stuwmeer in het achterliggende land. In het dal van de Möhne kwam een 10 meter hoge vloedgolf tot stand. Na 25 uren kwam het water in de Rijn aan, die zelfs ook nog een vloedgolf te verduren kreeg. De verwoestende kracht was tot kort na Hattingen te zien. Alle bruggen, huizen,... tot op een afstand van meer dan 50 km werden vernield.


Luchtfoto van 17 mei 1943
van het 542de eskadron

Luchtfoto na de aanval

Luchtfoto na de aanval

Luchtfoto na de aanval

Door de vloedgolf, die aanvankelijk 8800 kubieke meter per seconde sterk was, werden 1294 mensen gedood, 6316 dieren en 33 bijenvolkeren gedood en 34 bruggen, 30 km treinsporen, 52 fabrieken, 343 huizen en 2837 ha landbouwgebied vernield of zwaar beschadigd.


De dam, de bom en de crew

Het grote gat

Het grote gat

Het grote gat

Een spoorwegbrug bij Witten

De overstroming in Neheim

De overstroming in Witten

De geallieerden vierden een groot succes. Niet lang: Al na 33 uren was de watervoorziening van het Ruhrgebied weer gerepareerd en na 130 dagen, in october 1943, was de Möhnedam reeds gerepareerd.


Schets van de schade

Tot nu toe is de "Möhnesee" enkel een keer weer leeg geweest. Er moesten reparaties gedaan worden aan de turbines.


Een lege Möhnesee